یادداشتی از شایان بصیر؛آینده نگری مدیریت شهری ضرورتی اجتناب ناپذیر

کشورهای در حال توسعه٬ در گذار از شیوه سکونت گزینی روستایی به شیوه زندگی شهری٬ دچار ناهنجاری ها و بحران های ساختاری در شکل پذیری شبکه شهری خود می گردند و اغلب با روی آوردن به الگوهتی رشد اقتصادی و تمرکزگرایی و در نهایت شکل گیری کلان شهرها در مدت زمان اندکی پدیده نخست شهری را بر پیکره شبکه شهری تحمیل میکنند.
اولین مسائل و معضلاتی که پس از شکل گیری جوامع شهری و تشکیل کلان شهرها بوجود آمد٬فقدان مدیریت یکپارچه یا جداگانه شهری در این مجموعه بود که به یکی از مهمترین چالش های نظام اداری و دیوانسالاری کشور بدل شد.
مدیریت شهری همانطور که از نامش بر می آید به عنوان چارچوب سازمانی توسعه شهر به سیاستها٬ برنامه ها٬ طرحها و عملیاتی اطلاق می شود که در پی اطمینان از تطابق رشد جمعیت با دسترسی به زیرساخت های اساسی مسکن و اشتغال هستند. بر این اساس٬ کارآیی مدیریت شهری وابستگی مشخصی به عوامل زمسنه ای از قبیل ثبات سیاسی٬ یکپارچگی اجتماعی و رونق اقتصادی و نیز عوامل دیگری از قبیل مهارت و انگیزه های سیاستمداران و اشخاص استفاده کننده از این سیاست ها دارد.
به موازات رشد و توسعه شهری٬ وظایف شهرداری ها به عنوان نهادهاب حکومت محلی رو به افزایش است و شهری شدن ایجاب می کند که نگرش جدیدی را نسبت به مدیریت شهری ارائه نماییم. مدیریت شهری در ایران با محدودیت ها و چالش های عمده ای روبرو است. این محدودیت ها ار سویی با رشد جمعیت شهری (مطلق و نسبی) و افزایش نرخ شهرنشینی و شهرگرایی همراه است و از دیگر سو با ساختار سنتی نهادهای محلی مواجه است که هنوز آمادگی تحولی ساختاری را در خود پیدا نکرده اند. برای ساخت و نیز اداره ی شهرهای امروز٬ ساختارهای سنتی گذشته پاسخگوی نیاز مستمر و دگرگون شده نیست و تغییر این نگاه سنتی در گرو برنامه ریزی مناسب و همه جانبه است.
در فرآیند دستیابی به توسعه پایدار انسانی ، شهر به عنوان جایگاهی محسوب می شود که دستیابی به رشد و توسعه در گرو ساز و کارهای مناسب برنامه ریزی آینده نگر آن قراردارد. رسیدن به رشد و توسعه خود مفهومی است که از راه آینده نگری کارآمد شهری قابل دستیابی است. بنابراین برنامه ریزی شهری ، فعالیت سازمان یافته و تلاشی هوشیارانه ، به منظور گزینش بهترین راه حل های پیشنهادی، برای دسترسی به هدف های کلی در شهرها است
امید است که مسئولان و سیاستمدران شهر رشت نیز٬ بتوانند با استفاده از دانش٬توان و تجارب ارزنده ی خویش در جهت ارتقاء سطح زندگی شهروندان فهیم شهر رشت و مدیریت شهری گامی موثر بردارند./

یادداشت از شایان بصیر دانشجوی دکترای تخصصی مدیریت و کارشناس ارشد مدیریت اجرایی