مشاهیر در میراث روستایی گیلانیان

حافظه گیلانیان انباشته از مفاخری چون دکتر محمد معین، اکبر رادی، کیومرث صابری فومنی، شیون فومنی سیروس شمیسا، ابراهیم پورداود، پروفسور سمیعی، امیر هوشنگ ابتهاج، جعفر خمامی زاده، کامبوزیا پرتو، مجید مجیدی، فریدون نوزاد، کیومرث ملک مطیعی، فریدون پوررضا، ناصر مسعودی، احمد عاشور پور وچه بسیار دیگر است که در کهکشان نام های ماندگار کشور درخشانند.
ایجاد اکو موزه میراث روستایی گیلان در اردیبهشت ۸۴ از سوی دکتر محمود طالقانی بر مبنای لزوم شناخت خود و سرزمین خود ” شکل گرفت و به اعتقاد ایشان ” یکی از راه های رفع مشکلات فرهنگی و اجتماعی آشتی دادن مردمان این سرزمین با گذشته نزدیک‌شان است چرا که از این رهگذر نه تنها از دانش و فناوری بسیار ارزشمند پدران خود آگاه می شوند بلکه در حوزه مسائل فرهنگی با اخلاق، باورها و ارزش های آنان آشنا می شوند.
بر همین مبنا نخستین فاز از خانه مشاهیر گیلان نیز با تاکید بر معماری بومی در راستای صیانت از میراث معنوی و با هدف معرفی و بزرگداشت مشاهیر و مفاخر استان طراحی و اجرا شد.
افتتاح فاز دوم بنای مشاهیر گیلان
سرپرست موزه میراث روستایی گیلان بیان کرد: در فاز دوم بنای یادمان مشاهیر، کتابخانه الکترونیک و نمایشگاه عکس مشاهیر استان راه اندازی شده و ۱۰ سردیس از ۳۰ سردیس و تندیس برنامه ریزی شده به نمایش گذاشته شده است.
یاسر امانی در خصوص بنای موزه مشاهیر گیلان گفت: تزئینات خانه مشاهیر گیلان شامل سرستون ها، قوچک ها، گره چینی ها از عناصر معماری بومی بهره گرفته شده و بر همین اساس اسکلت این بنای هشت ضلعی و مصالح غالب بکار رفته در این ساختمان از چوب است.
امانی گفت: دکتر محمد معین، پروفسور فضل الله رضا، دکتر مجتهدی، آیت الله بهجت و کاشف السلطنه از جمله مفاخری هستند که سردیس آنان به نمایش گذاشته شده است.

بیشتر بدانید: شی سپاری به گنجینه‌های هویت گیلان
نخستین موزه تخصصی صنایع دستی کشور در رشت گشایش یافت
موزه مشاهیر پاسداشت فرهیختگی
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان در ششمین روز از هفته پاسداشت موزه و میراث فرهنگی هدف از تاسیس موزه مشاهیر را انتقال پیام حوزه فرهیختگی گیلان در کنار انتقال آداب و رسوم مردمان این سرزمین در موزه میراث روستایی عنوان کرد.
ولی جهانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه شبی باموزه‌ها برنامه دیگری در راستای معرفی مفاخر شهرستان های استان در این هفته برنامه‌ریزی شده بود، افزود: این اقدام در راستای صیانت از میراث معنوی و با هدف معرفی و بزرگداشت مشاهیر و مفاخر استان طراحی شده است.
وی ایجاد موزه میراث روستایی گیلان را کمک بزرگی در حفظ و معرفی معماری کهن گیلان عنوان کرد و در خصوص معماری بنای مشاهیراستان اظهار داشت: فرم پلان هرمی شکل بام، ارتفاع بلند، ستون ها و فرم مقطع دایره ای شکل آنها علاوه بر ایجاد ایستایی و پایداری سازه، بنا را با طبیعت اطراف همگون شاخته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان جهانی تصریح کرد: ۲۰۰ برنامه بمناسبت هفته پاسداشت موزه و میراث فرهنگی در شهرستان های استان در نظر گرفته شده بود که در قالب جشنواره، نمایشگاه، معرفی مفاخر و مرمت ارائه شده است.
جهانی آماده‌سازی بزرگترین موزه مطالعات باستانشناسی شمال کشور در شهرستان رودبار را یادآور شد و افزود: این موزه که بناست آثاری از دوره پارینه سنگی تا عصر حاضر را به نمایش بگذارد ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و به احتمال زیاد در آواخر ماه جاری و بمناسبت پاسداشت روز صنایع دستی افتتاح می شود.
وی ادامه داد: اگر چه اعتبارات اندک است اما با همه این احوال ۵۲ بنای تاریخی در استان برای تغییر کاربری به موزه در نظر گرفته شده و برنامه ریزی ها در حال انجام است.
دکتر محمود طالقانی موسس موزه میراث روستایی گیلان «استاد دانشگاه های ایران و فرانسه» از آن روی حافظ میراث روستایی گیلان نام گرفت که پس از زلزله دهشتناک رودبار در سال ۱۳۶۹ بر مبنای لزوم شناخت خود و سرزمین خود، افق بسته ای را گشود و برای حفاظت از میراث روستایی سرزمینش «اکو موزه میراث روستایی گیلان» را ایجاد کرد.

اندیشه ایجاد موزه میراث روستایی گیلان برای نخستین بار پس از زمین لرزه ۱۳۶۹ گیلان – زنجان از سوی دکتر محمود طالقانی که زاده اسفند ماه ۱۳۲۴ در رشت است مطرح و عملیات ساختمانی موزه در اردیبهشت ۸۴ آغاز شد و در نهایت بر اساس نتایج مطالعات و برمبنای تنوع فرهنگی و معماری مناطق روستایی این استان، حوزه فرهنگی – معماری این خطه بدون در نظر گرفتن تقسیمات کشوری و سیاسی به ۹ زیر حوزه دسته بندی شد. هر یک از این زیرحوزه ها در قالب یک روستا متشکل از گونه های اصیل و معرف معماری آن حوزه بازسازی شده‌اند که در ۴۵ هکتار مرکزی سایت موزه قرار دارد.
کسانی که فضای ناب روستا را تجربه کرده اند به طور قطع خاطره خوش آن را به یاد می‌آورند و درمی‌یابند که با غرق شدن در فناوری و صنعت چه به حال روزهای خوش و خالص گذشته خویش آورده اند اما اندیشه مانای دکتر محمود طالقانی بنیانگذار و مجری پروژه ایجاد موزه میراث روستایی گیلان موجب شد تا علاوه بر حفظ میراث روستایی گیلان، حلاوت ساعتی زندگی در معماری یک قرن گذشته خالی از هرگونه هوار شهر هدیه این موزه به گردشگران باشد.
خوش‌فکری و تلاش دکتر محمود طالقانی در گشایش افق های روشن برای سرزمین خویش و ایجاد فضایی که نظیرش در خاورمیانه و آسیای مرکزی بی‌مانند است موجب شد که هفدهم شهریورماه سال گذشته از سوی انجمن ترویج علم ایران در راستای نکوداشت خدمات علمی، فرهنگی و اجتماعی فرهیختگان تاثیرگذار کشور با همکاری انجمن بیوشیمی فیزیک ایران و اداره کل میراث فرهنگی گیلان و موزه میراث روستایی مراسم نکوداشتی به منظور ارج نهادن بر خدمات ارزشمند وی در محلی که خود بنیانگذارش است – موزه میراث روستایی گیلان – برگزار و از اندیشه مانایش تجلیل شد.
دکتر محمود طالقانی به پاس اندیشه بلندش پروژه ای را مدیریت کرد که می دانست پایانش و اثرات نیکش برای سرزمینش چه خواهد بود لذا اندیشه و نام نیکش برای همیشه در حافظه تاریخ این سرزمین مانا است.